สิ่งมีชีวิตที่หลุดหล่นในโลกทุนนิยม

เมื่อวานผมโพสต์เรื่อง ตาเหน่ง เพราะทำให้นึกถึงงานวิจัยเชิงมานุษยวิทยา เมื่อมานานแล้ว เกี่ยวกับการต่อต้าน ระบบทุนนิยม ของคนตัวเล็กๆ เมื่อมีชายผู้หนึ่ง ( จริงๆแล้วมีทุกที่ ) ที่ปฏิเสธระบบการดำรงชีพตามกรอบทุนนิยมกำหนด หรือ ตามกรอบรัฐ ที่หันหน้าสู่สังคมทุนนิยม

ชายผู้นั้น ไม่ยอมทำการผลิต พูดภาษาชาวบ้าน คือ ไม่ยอมทำงานทำการ เดินสายกินของฟรี ตามงานบุญ งานแจกโรงทาน เป็นจนที่เลื่องลือในความขี้เกียจสันหลังยาว เวลาใครด่าเขาก็ได้แต่ยิ้มๆ ไม่ได้โกรธ หรือ ถือสา อย่างมากก็ตอบโต้มาบ้าง ว่า ให้สัตว์เศรษฐกิจ อย่างมึงทำไป มึงอยากรวย อยากมีหน้ามีตา อยากเหนือกว่าคนอื่น หรือ สุขสบาย ก็ทำให้ไป ทำให้ตาย ไม่พอ ก็กดคอผัว บีบคอลูก ให้เคี่ยวเข็ญตัวเอง ตั้งแต่ร่ำเรียน เรียนเกือบค่อนชีวิต แล้วก็ไปทำงาน ไปยื้อแย่ง ดิ้นรน นั่นคือ ชีวิตที่ดี คนที่ปกติ คนที่มีแก่นสารแบบพวกมึง!!

จนวันหนึ่งก็มี นักวิจัยเกิดคำถาม อยากรู้ อยากหาคำอธิบายว่าทำไม ในท่ามกลางคน ที่เกือบทุกคนพยายามดิ้นรนที่จะมี ที่จะทำ อย่างไม่ยอมหยุดพัก แต่ ชายคนนี้ถึงหันหลังให้ อย่างไม่รู้สึก เขาก็ไปศึกษา เดินตามชายผู้นั้น แบบสังเกต จดบันทึกและถามสัมภาษณ์ ตั้งแต่ เขาบ่นและแอบยิ้ม ถึงความโง่เขลาของคน ที่พยายามจะมี บ้านหลังโต แค่เพื่อไม่ให้อายเพื่อนบ้าน แล้วก็เหน็ดเหนื่อยกับการต้องทำความสะอาด กับค่าใช้จ่ายจิปาถะ จัดงานเลี้ยงก็ต้องให้พอตัว สมฐานะ กินจนไม่หวาดไม่ไหว เขาแค่มาช่วยกินช่วยทำให้ภาพฝันของคนสมัยนี้ สมบูรณ์ขึ้น เขาว่าเขาก็สำคัญนะเนี้ย !!

จนเมื่อได้สนทนถกลึกจริงๆ ชายคนนั้น เล่าว่า เขาเกิดมาเขาก็เห็น พ่อแม่ พี่น้อง มุ่งแต่ทำงาน ทำงาน ทำงาน แล้วก็บ่นเหนื่อย เครียด ไม่มีความสุข ทำเพื่อให้มีบ้านใหญ่เท่าคนอื่น ทำเพื่อให้มีรถ มีเครื่องประดับประดา ทำเพื่อให้ได้ใช้ชีวิตหลอกๆ เสพสุข ซื้อ เที่ยวไปในที่สำคัญๆ แล้วเอามาอวดเพื่อน

โลกทั้งโลก เคี่ยวเข็ญให้เราทำงาน เพราะการทำงาน คือรายได้ มาซื้อ คือเงินภาษี ทั้งทางตรง และทางอ้อม คุณไม่ได้เกิดอิสระ แต่เกิดมาเพื่อให้มาทำงาน เขาลงทุนให้เรียน มีโรงพยาบาล มีระบบรักษาความปลอดภัย ตำรวจ ทหาร ฝ่ายปกครอง ผู้ใหญ่บ้าน กำนัน ฯลฯ เพื่อให้คุณ รู้สึกพอใจ และ ทำงาน ทำงาน โลกนี้ มีมนุษย์ไว้เพื่อทำงาน ไม่ทำคุณจะไม่มีกิน ไม่มีบ้าน ไม่มีรถขับ เงินซื้อเสื้อผ้า ที่บางคนใส่วันละ 3-4 ชุด ชุดนอน ชุดทำงาน ชุดอยู่บ้าน นี่คือ ชีวิตทาส!!!

ทุกคนเป็นทาส ในระบบที่ทุนนิยม วางกรอบไว้ เป็นทาส ที่รัฐ ทุกรัฐ วางกรอบไว้ เขาไม่อยากให้คุณกินเหล้า เพราะจำให้ป่วย เขาห่วงคุณหรอ  ?  ไม่.... เขาห่วงรายได้ จากภาษี ในขณะที่คุณกำลังทำงาน ทำเงิน เขาห่วงความสามารถในการบริโภค ยิ่งทำงานยิ่งซื้อ ยิ่งมีเงินยิ่งใช้จ่าย ระบบอยู่ได้ ทุนรวย รัฐสบาย ฉะนั้น คนที่ไม่ทำงาน คือ คนไร้ประโยชน์ สำหรับทุนและรัฐ !!!

    คนที่รังเกียจ คนไม่ทำหน้าที่การผลิต หรือ ไม่เอาแรงงานของตัวมาสร้างมูลค่า คือ เจ้านาย หรือ คนที่ทำงานหนัก ไม่ใช่ คนจนด้วยกัน ไม่ใช่คนเร่ร่อนว่างงาน คนพวกนี้ ไม่ได้มองอะไรเป็นมูลค่า มีกินก็แบ่งปัน หมดก็หามาใหม่ ไม่สะสม ไม่ใส่ใจบรรทัดฐานทางสังคม ว่า ต้องมีบ้านหลังใหญ่ มีรถรา มีบริวาร มีเงินออม มีลูกๆ เรียนมหาลัย ฯลฯ เขาสนใจแค่ว่า หิว ต้องไปกินที่ไหน ง่วง ไปนอนที่ไหน

เคยมีคนศึกษา คนเร่ร่อน หรือ คนไร้บ้าน ก็มีปรัชญาคล้ายๆ กัน และผมเคยพยายามศึกษาปรัชญาของพวกอนาคิสต์ ( Anarchism ) หรือ อนาธิปไตย ( Anarchy) กลุ่มที่ปฏิเสธการมีรัฐ เป็นคิดของพวกยิปซี ( Gypsy ) พวกฮิปปี้ ก็มีความคิดคล้ายๆ กัน คือ ต่อต้านระบบ บางอย่างที่ครอบงำชีวิต หรือบงการให้เราทำ ทำ ทำจนกว่าจะหมดแรง หรือหมดมูลค่าความเป็นแรงงาน

ชาวบ้าน อาจจะไม่สามารถอธิบายได้แบบนี้ แต่ถ้าเขาบอกตัวเอง ว่าไม่อยากทำ ไม่ชอบชีวิตแบบนี้ นั่นอาจจะหมายถึงว่า เขามีความคิดต่อต้านระบบ กระนั้น ก็ตาม การต่อต้านเป็นสิทธิ เป็นเสรีภาพ และเป็นอิสรภาพ แต่ก็ไม่ควรไปเป็นภาระชีวิตใคร เด้อ... ตาเหน่ง !!!