6 October 2025
50
สภานักศึกษามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มีมติมอบรางวัล “จารุพงษ์ ทองสินธุ์ เพื่อประชาธิปไตย” ประจำปี 2568 ให้แก่ คุณอัญชัญ ปรีเลิศ ผู้ซึ่งถูกยกย่องว่าเป็นสัญลักษณ์ของการต่อสู้เพื่อสิทธิ เสรีภาพ และประชาธิปไตยในประเทศไทย การมอบรางวัลครั้งนี้เนื่องในโอกาสครบรอบ 49 ปีเหตุการณ์ 6 ตุลาคม 2519 เพื่อรำลึกถึง “จารุพงษ์ ทองสินธุ์” วีรชนผู้เสียสละชีวิตในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์
รางวัลที่สะท้อนการต่อสู้ทางสังคม
รางวัล “จารุพงษ์ ทองสินธุ์ เพื่อประชาธิปไตย” ริเริ่มขึ้นโดยสภานักศึกษามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เพื่อเชิดชูเกียรติบุคคลหรือกลุ่มบุคคลที่มีบทบาทสำคัญในการปกป้องสิทธิมนุษยชนและเสรีภาพทางการเมือง โดยยึดโยงกับอุดมการณ์ของ “จารุพงษ์ ทองสินธุ์” อดีตนักศึกษาธรรมศาสตร์ที่เสียชีวิตจากเหตุการณ์เมื่อวันที่ 6 ตุลาคม 2519
จารุพงษ์เป็นนักกิจกรรมที่อุทิศตนเพื่อเพื่อนร่วมอุดมการณ์ เขาถูกบันทึกไว้ในประวัติศาสตร์ว่าได้ช่วยเพื่อนนักศึกษาหลบหนีออกจากพื้นที่มหาวิทยาลัย ก่อนจะย้อนกลับไปช่วยเหลือผู้บาดเจ็บจนถูกยิงเสียชีวิตในที่สุด บทเรียนจากเหตุการณ์นั้นยังคงเป็นสัญลักษณ์ของการต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยของประชาชนไทย
รางวัลนี้มอบทุกปีในเดือนตุลาคม เพื่อย้ำเตือนต่อสังคมว่าการปกป้องสิทธิขั้นพื้นฐานของประชาชนยังเป็นประเด็นที่ต้องให้ความสำคัญ และเพื่อส่งต่อแรงบันดาลใจให้คนรุ่นใหม่ที่ยังคงเดินหน้าบนเส้นทางประชาธิปไตย
ผู้ได้รับรางวัลในปีที่ผ่านมา
รางวัล “จารุพงษ์ ทองสินธุ์ เพื่อประชาธิปไตย” เคยมอบให้แก่นักเคลื่อนไหวและองค์กรหลายรายที่มีบทบาทโดดเด่น ได้แก่
ในปี 2568 การมอบรางวัลแก่ อัญชัญ ปรีเลิศ ซึ่งสะท้อนถึงการขยายความหมายของรางวัลนี้ไปยังบุคคลที่แม้จะไม่ได้ยืนบนเวทีการเมืองโดยตรง แต่กลับกลายเป็นสัญลักษณ์ของข้อถกเถียงสำคัญในสังคมไทย
เส้นทางการต่อสู้ของ “อัญชัญ ปรีเลิศ”
เรื่องราวของอัญชัญ ปรีเลิศ หรือ ป้าอัญชัญ ถูกบันทึกไว้ในฐานะที่เป็นหนึ่งในคดีมาตรา 112 ที่มีบทลงโทษรุนแรงที่สุดในประวัติศาสตร์ เธอถูกกล่าวหาว่าเกี่ยวข้องกับการเผยแพร่คลิปเสียงของ “บรรพต” ดีเจวิทยุใต้ดินที่มีเนื้อหาเข้าข่ายหมิ่นประมาทสถาบันกษัตริย์ รวมทั้งหมด 29 ครั้ง
อัญชัญ ปรีเลิศถูกจับกุมเมื่อวันที่ 25 มกราคม 2558 ระหว่างกฎอัยการศึก อัญชัญถูกควบคุมตัวโดยเจ้าหน้าที่ทหารที่จังหวัดกาญจนบุรี ถูกกักตัวในค่ายทหารนาน 5 วัน ก่อนถูกส่งเข้าสู่กระบวนการศาลทหาร
ต่อมาในวันที่ 30 มกราคม 2558 เธอถูกส่งตัวไปยังทัณฑสถานหญิงกลาง และถูกปฏิเสธสิทธิการประกันตัว แม้จะยื่นหลักทรัพย์สูงถึง 1 ล้านบาท อีกทั้งกระบวนการพิจารณาคดีส่วนหนึ่งยังเป็นการพิจารณาลับ
หลังการฝากขังยาวนานเกือบ 4 ปี เธอได้รับการประกันตัวเมื่อวันที่ 2 พฤศจิกายน 2561 ด้วยหลักทรัพย์ 5 แสนบาท ก่อนคดีจะถูกโอนจากศาลทหารไปยังศาลอาญาในปี 2562
และวันที่ 19 มกราคม 2564 ศาลมีคำพิพากษาจำคุกอัญชัญรวม 87 ปี (29 กระทง) แม้โทษจะลดเหลือ 43 ปี 6 เดือนจากการรับสารภาพ แต่ก็ถือเป็นหนึ่งในโทษจำคุกที่ยาวนานที่สุดของคดีมาตรา 112
แม้จะต้องเผชิญกับโทษจำคุกที่ยาวนาน แต่ชื่อของอัญชัญ ปรีเลิศ ยังคงถูกกล่าวถึงในฐานะสัญลักษณ์แห่งการต่อสู้เพื่อเสรีภาพในการแสดงออก เธอกลายเป็นแรงบันดาลใจให้แก่คนรุ่นใหม่ที่ยังคงเดินหน้าเรียกร้องประชาธิปไตย หลายฝ่ายมองว่าเรื่องราวของเธอได้สะท้อนถึงปัญหาของกระบวนการยุติธรรมไทยและการจำกัดสิทธิเสรีภาพ
การมอบรางวัล “จารุพงษ์ ทองสินธุ์ เพื่อประชาธิปไตย” แก่อัญชัญ ปรีเลิศ จึงไม่ได้เป็นเพียงการเชิดชูเกียรติส่วนบุคคล แต่ยังเป็นการยืนยันคุณค่าของการต่อสู้เพื่อสิทธิมนุษยชน และเป็นการรำลึกถึงบทเรียนทางการเมืองที่สังคมไทยไม่อาจละเลย
ในวาระครบรอบ 49 ปีเหตุการณ์ 6 ตุลาคม 2519 รางวัลครั้งนี้จึงไม่เพียงแต่เป็นการรำลึกถึงผู้เสียสละในอดีต แต่ยังเป็นการส่งต่อเจตนารมณ์ในการผลักดันประชาธิปไตยและสิทธิมนุษยชนสู่อนาคต
ที่เกี่ยวข้อง :
ปล่อยตัว "อัญชัญ ปรีเลิศ" สิ้นสุดคุมขังคดี ม.112 ยาวนานกว่า 8 ปี 4 เดือน
