ยกฟ้องคดี “กองทัพเรือ” ฟ้อง “สำนักข่าวภูเก็ตหวาน” ศาลชี้มาตรา 14 ตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ ไม่ใช้กับหมิ่นประมาท
2 September 2015
1571
วันนี้ (1 กันยายน 2558) เวลา 09.00 น. ศาลจังหวัดภูเก็ตพิพากษายกฟ้องในคดีที่กองทัพเรือดำเนินคดีกับสำนักข่าวภูเก็ตหวานในความผิดฐานหมิ่นประมาทด้วยการโฆษณา และความผิดตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ.2550 มาตรา 14 กรณีเผยแพร่รายงานพิเศษของสำนักข่าวรอยเตอร์ เรื่อง ทหารไทยได้รับผลประโยชน์จากการค้ามนุษย์ผู้อพยพทางเรือ โดยศาลได้วินิจฉัยใน 3 ประเด็น คือ
- โจทก์และผู้รับมอบอำนาจมีอำนาจแจ้งความร้องทุกข์ในคดีนี้หรือไม่
เห็นว่า ผู้เสียหายเป็นหน่วยงานรัฐได้มอบอำนาจให้ น.อ.พัลลภ โกมลทก เป็นผู้แจ้งความร้องทุกข์เพื่อดำเนินคดีนี้ ซึ่ง น.อ.พัลลภ เบิกความต่อศาลว่า ไม่ประสงค์ดำเนินคดีกับข้อความในพาดหัวข่าว ติดใจดำเนินคดีนี้เนื้อในของข่าวเท่านั้น น.อ.พัลลภ เบิกความว่า กองทัพเรือในภาษาอังกฤษ คือ The Royal Thai Navy ดังนั้น คำว่า Naval Forces ที่ปรากฏในเนื้อข่าวนั้น จึงไม่ได้หมายถึงหน่วยงานใดหน่วยงานหนึ่งโดยเฉพาะเจาะจง แต่หมายถึงกองกำลังทางน้ำ ซึ่งมีหลายหน่วยงาน รวมทั้ง กอ.รมน.ที่มีเรือสำหรับดูแลทางน้ำด้วย และคำว่า Forces มี s ซึ่งแปลว่ามีหลายหน่วยงาน ประชาชนทั่วไปอาจเข้าใจได้ว่า Naval Forces หมายถึงกองทัพเรือด้วย ผู้รับมอบอำนาจของกองทัพเรือจึงมีอำนาจแจ้งความร้องทุกข์ได้
- การกระทำของจำเลยเป็นการหมิ่นประมาทโดยการโฆษณาหรือไม่
เห็นว่า จำเลยนำข้อความมาจากรายงานของสำนักข่าวรอยเตอร์ ซึ่งเป็นสำนักข่าวที่น่าเชื่อถือ เป็นที่ยอมรับทั่วโลก ตรวจสอบได้ เชื่อว่าผู้สื่อข่าวรอยเตอร์ ตรวจสอบข้อเท็จจริงถูกต้องแล้ว เนื้อหาที่จำเลยตีพิมพ์ในข่าวก็อ้างว่าเอามาจากรอยเตอร์ ไม่ใช่ข้อเท็จจริงที่จำเลยทั้งสามเขียนขึ้นเอง การกระทำจึงไม่เป็นความผิดฐานหมิ่นประมาทโดยการโฆษณา ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 328
- การกระทำของจำเลยเป็นความผิดตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ.2550 มาตรา 14 หรือไม่
เห็นว่า การนำข้อความจากสำนักข่าวรอยเตอร์เข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ ไม่ปรากฏว่าข้อความใดเป็นข้อมูลคอมพิวเตอร์ปลอม หรือข้อมูลคอมพิวเตอร์อันเป็นเท็จ ในประการที่น่าจะเกิดความเสียหายต่อความมั่นคงของรัฐ หรือก่อให้เกิดความตื่นตระหนกต่อประชาชน และไม่เป็นความผิดตามหมวดความมั่นคงของประมวลกฎหมายอาญา ทั้งเจตนารมณ์ของพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ฯ ไม่ได้มุ่งเอาผิดกับความผิดฐานหมิ่นประมาทโดยการโฆษณา ที่ได้บัญญัติไว้แล้วในประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 328
สำนักข่าวภูเก็ตหวานเป็นเวบไซต์หนังสือพิมพ์ออนไลน์ในจังหวัดภูเก็ต (
Phuketwan.com) นำเสนอข่าวเป็นภาษาอังกฤษ ซึ่งดำเนินการโดยบริษัท บิ๊ก ไอซ์แลนด์ มีเดีย จำกัด โดยนายอลัน จอห์น มอริสัน กรรมการผู้มีอำนาจ และมีนางสาวชุติมา สีดาเสถียร เป็นผู้สื่อข่าวประจำสำนักข่าว เนื่องจากเมื่อวันที่ 17 กรกฎาคม 2556 สำนักข่าวภูเก็ตหวานได้เผยแพร่รายงานพิเศษเรื่อง ทหารไทยได้รับผลประโยชน์จากการค้ามนุษย์ผู้อพยพทางเรือ ซึ่งอ้างอิงมาจากรายงานของสำนักข่าวรอยเตอร์เกี่ยวกับขบวนการค้ามนุษย์ในจังหวัดพังงา ในรายงานระบุว่า “Thai Military Profiting from Trade in Boatpeople, Says Special Report”…“The Thai naval forces usually earn about 2000 baht per Rohingya for spotting a boat or turning a blind eye, said the smuggler, who works in the southern Thai region of Phang Nga (north of Phuket) and deals directly with the navy and police.”… ต่อมากองทัพเรือจึงดำเนินคดีกับสำนักข่าวภูเก็ตหวาน เนื่องจากเห็นว่ารายงานดังกล่าวมีเนื้อหาไม่เป็นความจริง และเป็นการให้ร้ายต่อกองทัพเรือ ส่งผลให้กองทัพเรือเสื่อมเสียชื่อเสียงและเกิดความเสียหาย จนคดีขึ้นสู่ศาลเป็นคดีหมายเลขดำที่ 2161/2557 ระหว่าง พนักงานอัยการจังหวัดภูเก็ต โจทก์ กับ บริษัท บิ๊ก ไอซ์แลนด์ มีเดีย จำกัด โดยนายอลัน จอห์น มอริสัน กรรมการผู้มีอำนาจ ที่ 1 นายอลัน จอห์น มอริสัน ที่ 2 นางสาวชุติมา สีดาเสถียร ที่ 3 จำเลย ซึ่งสมาคมนักกฎหมายสิทธิมนุษยชนร่วมกับสำนักงานกฎหมายเอสอาร์ได้ให้ความช่วย เหลือทางคดีโดยทำเป็นคดียุทธศาสตร์เพื่อสร้างบรรทัดฐานในเรื่องสิทธิเสรีภาพ ในการแสดงความคิดเห็นและเสรีภาพในการนำเสนอข้อมูลของสื่อมวลชน
ในชั้นพิจารณา โจทก์นำพยานเข้าสืบ 4 ปาก โดยมี น.อ.พัลลภ โกมโลทก ผู้รับมอบอำนาจจากกองทัพเรือ สืบพยานในประเด็นที่สำนักข่าวภูเก็ตหวานเผยแพร่รายงานของรอยเตอร์ซึ่งเป็นข้อความที่ไม่เป็นความจริงทำให้กองทัพเรือได้รับความเสียหาย แต่ไม่ได้เบิกความต่อศาลว่ากองทัพเรือได้รับความเสียหายอย่างไร ร.ต.อ.อนุรักษ์ กลางณรงค์ และ พ.ต.ท.สานิช หนูคง พนักงานสอบสวน เป็นผู้รับแจ้งความดำเนินคดีและทำการสอบสวน และ ร.ต.ท.จรัญญู เครือแวงวงศ์ เจ้าหน้าที่ตรวจสอบและวิเคราะห์การกระทำความผิดทางเทคโนโลยี ผู้ตรวจสอบข้อมูลของเวบไซต์
www.phuketwan.com เบิกความว่าจากการตรวจสอบพบว่านายอลัน มอริสัน เป็นผู้จดทะเบียน Domain names และเป็น admin ของเว็บไซต์ดังกล่าว แต่การตรวจสอบดังกล่าวเป็นเพียงการตรวจสอบเบื้องต้น เป็นเพียงข้อมูลที่ปรากฏหน้าเว็บไซต์ ไม่สามารถยืนยันได้ว่าผู้ใดนำเข้าข้อมูลลงสู่ระบบคอมพิวเตอร์
ส่วนจำเลยนำพยานเข้าสืบรวมทั้งสิ้น 7 ปาก โดยนายอลันและนางสาวชุติมาได้เบิกความยืนยันถึงการทำตามหลักวิชาชีพของสื่อ มวลชนและเพื่อประโยชน์ต่อสาธารณะ มีนายแพทย์นิรันดร์ พิทักษ์วัชระ กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ เบิกความถึงเรื่องการร้องเรียนเกี่ยวกับการละเมิดสิทธิของสื่อมวลชน นางสาวสาวตรี สุขศรี อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ในฐานะผู้เชียวชาญเกี่ยวกับพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับ คอมพิวเตอร์ชี้ให้เห็นถึงเจตนารมณ์ที่แท้จริงของกฎหมายดังกล่าวซึ่งไม่ได้ ใช้ในการใช้ฟ้องหมิ่นประมาท ดร.วัณณสาส์น นุ่นสุข อาจารย์ประจำสำนักวิชาศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยวลัยลัษณ์ เบิกความยืนยันการแปลข้อความที่มีการฟ้องคดีว่า คำว่า “Thai naval forces” มีลักษณะเด่นเป็นพหูพจน์ จึงหมายถึงได้หลายหน่วยงาน ไม่เฉพาะกองทัพเรือ ซึ่งมีหน้าที่ปฏิบัติการทางน้ำ และนอกจากนี้ยังมีผู้ทำงานกับชาวโรฮิงญามาเบิกความยืนยันข้อเท็จจริงตามรายงานดังกล่าวด้วย
โดยในการพิจารณาคดีที่ผ่านมาและในวันนี้ มีองค์กรระหว่างประเทศและองค์กรสิทธิมนุษยชนของไทยร่วมรับฟังและสังเกตการณ์การพิจารณาคดีด้วย เช่น พันธมิตรเพื่อสื่อในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (Southeast Asian Press Aliance) คณะกรรมการนิติศาสตร์สากล (International Commission of Jurists คณะผู้แทนจากสหภาพยุโรป (EU) ผู้แทนจากองค์การเพื่อการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO) ผู้แทนจากสถานทูตออสเตรเลีย มูลนิธิผสานวัฒนธรรม และโครงการอินเตอร์เน็ตเพื่อกฎหมายประชาชน (iLaw) เนื่องจากเป็นคดีที่เกี่ยวข้องกับการจำกัดเสรีภาพในการนำเสนอข่าวของสื่อมวลชน
เรียบเรียงโดย
ทีมงาน iLaw และทีมทนายความจากสมาคมนักกฎหมายสิทธิมนุษยชนและสำนักงานกฎหมายเอสอาร์
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม
ศิริวรรณ ว่องเกียรติไพศาล (ทนายความ) 081-8332619
